ایران در زمان ساسانیان

مروری بر کتاب

تاریخ ایران ساسانی تا حمله عرب و وضع دولت و ملت در زمان ساسانیان

در دوران ساسانیان مردمان به چهار طبقه اجتماعی تقسیم می‌شدند:
روحانیان (آسروان)
جنگیان یا ارتیشتاران
مستخدمین ادارات دبیران
توده ملت (روستائیان یا واستریوشان و صنعتگران و شهریان یا هتخشان)

در دوران نخستین ساسانی یک تقسیم اجتماعی دیگر وجود داشته که بی‌شبهه از بقایای عهد اشکانیان بوده‌است. نام این طبقات را در کتیبه شاپور یکم در حاجی آباد که به دو زبان نوشته شده‌است، می‌بینیم.

شاپور یکم در آن سنگ‌نبشته کیفیت تیراندازی خود را در حضور شهرداران (امراء دولت) و واسپوهران (مقصود رؤسا یا بطورکلی افراد خاندان‌های بزرگ است.) و ورزگان (بزرگان) و آزاذان (معنی آن کاملاً معلوم نشده است. احتمال می‌رود که در اصل نامی بوده باشد فاتحان آریایی در مقابل بومیان مغلوب اختیار کرده بوده‌اند.) در اینصورت فقط طبقات ممتاز ذکر شده‌است.

فهرست

• شمه ای از تمدن ایران قبل از ظهور ساسانیان
• منابع تاریخ سیاسی و مدنی عهد ساسانیان
• تاسیس سلسله ساسانی
• تشکیلات دولت شاهنشاهی
• مانی و کیش او
• نهضت مزدکیه
• و...