کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او

نویسنده: رشید یاسمی
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 268
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1363 - دوره چاپ: 2

کمیاب  - کیفیت : 

مروری بر کتاب

مصور

غلامرضا رشید یاسمی ـ معروف به رشید یاسمی ـ ازجمله صاحب‌نظرانی است که علاقه بسیار وافری به وحدت ملی در ایران داشته است. رشید یاسمی نسبت به سایر اندیشمندانی که درباره‌ی وحدت ملی در ایران قلم زده‌اند کمتر شناخته شده و اندیشه‌هایش در این زمینه به ندرت مورد کاوش قرار گرفته است. وی کوشیده است فرضیه‌هایی که کُردها را از نژادهای غیرایرانی به‌شمار می‌آورند، ابطال کند. یاسمی در این اثر کوشیده است تا از طریق علمی به تبارشناسی نژاد کُردها بپردازد و ایرانی بودن آنها را اثبات نماید.

او کرد بود و ارادت خاصی به این قوم نشان می‌داد و از تلاش‌هایی که از جانب بیگانگان در زمینه‌ی کُردشناسی و ایرانشناسی صورت می‌گرفت نگران بود، زیرا اهداف آنها بعضاً مغرضانه بود و از طرف دیگر، شناخت آنها از ایران و ایرانی و قوم کُرد بسیار سطحی به نظر می‌رسید تا جایی که یاسمی در اثر خویش به کرات به مواردی اشاره می‌کند که همه نشانگر شناخت ناقص و گمراه کننده بیگانگان از ایران و کُرد است .

آنچه که یاسمی در اثر خویش بدان پرداخته است، صرفاً مسأله نژاد کُردها نیست، بلکه سایر خصوصیات قومی کُردها را نیز دربر می‌گیرد. او در کنار نژاد، مذهب، زبان و تاریخ کُردها را نیز مورد بررسی قرار می‌دهد و از مباحث خود در مورد همه اینها نتیجه می‌گیرد که کُردها با سایر ایرانیان تفاوت چندانی ندارند.

نویسنده در این کتاب به بررسی چگونگی مواجهه کردها با مسلمانان از ورود مسلمین به مناطق کردنشین تا پایان دوره امویان می‌پردازد. در این رهگذر نخست روایات مربوط به منشأ کُردها به نثر در آمده است؛ روایاتی که بر هیچ یقینی استوار نیست و کُردها را جنّ، گریزنده از دست ضحاک، عرب و... دانسته‌اند. سپس به معرفی اقوام غیر‌آریایی و آریایی ساکن در مناطق کُردنشین پرداخته می‌شود و نقش آن‌ها در به وجود آمدن نژاد کرد تبیین می‌گردد. آن‌گاه تفاوت نژاد کرد با واژه تاریخی اکراد (بادیه‌نشینان) بیان می‌شود.

در ادامه حغرافیای تاریخی مناطق کُردنشین در اقلیم‌های جبال، آذربایجان و جزیره بررسی می‌شود. به دنبال آن اوضاع دینی مناطق کردنشین قبل از ورود مسلمانان با معرفی مهم‌ترین ادیان آن همچون: صائبی، مزدکی، یهودی و... مورد مطالعه قرار می‌گیرد. پس از آن اوضاع سیاسی آن مناطق در همان دوران تشریح می‌گردد. در پایان اوضاع سیاسی مناطق کُردنشین از ورود مسلمانان تا پایان دوره خلفای راشدین مورد بحث واقع می‌شود. در این مقال به فتوحات مسلمانان در مناطق کردنشین نیز اشاره می‌شود."