شعبده‌های ذهن اثر ساسان حبیب وند

معلم که از رفتار دانش ­آموز عصبانی است، نمره کاردستی او را کم می‌دهد و استدلالش این است که: “دانش­آموز بی‌ادب، شایستگی نمره خوب را ندارد!” در حالی که نمره‌ی داده شده قرار است نمره‌ی کاردستی دانش‌آموز باشد، نه نمره‌ی ادب او! شاگردی به خاطر علاقه‌ای که به استاد خود دارد همه اشتباهات فکری یا رفتاری او را نادیده می‌گیرد و تصورش آن است که: “هر چه آن خسرو کند، شیرین کند!” خانمی به دلیل آن که دل‌باخته حرف­های قشنگ و شاعرانه آقایی شده است، همه چیز او را خوب و زیبا می­بیند و همه ضعف­های شخصیتی او را ندیده می­گیرد، ولی چندی نمی‌گذرد که همان خانم را می‌بینیم که در دادگاه از قاضی تقاضای جدایی از این “موجود وحشتناک” را دارد! ملتی به جهت آن که شیفته‌ی شعارهای پرحرارت هیتلری شده‌اند فوج‌فوج به دنبال او راه می‌افتند و جهانی را به ویرانی می‌کشانند و پس از اندکی، خود، از پیامد هولناک آنچه کرده‌اند در بهت و پشیمانی استخوان‌سوز تاریخی فرو می­روند … اینها همه نتیجه دخالت نیازهای عاطفی ماست در کار عقل و منطق‌مان، خطایی که به آن “استدلال احساسی” می­گویند و می‌توان آن را بزرگ‌ترین عامل جهل و تیره‌روزی انسان دانست. در «شعبده‌های ذهن» با مهم‌ترین خطاهایی آشنا می‌شویم که اغلب، بی­‌آن­که بدانیم، بهای گزافی برای آنها می‌پردازیم.