تمدن هخامنشی و تمدن ساسانی

نویسنده: علی سامی
ناشر: مولف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1530
اندازه کتاب: وزیری گالینگور- سال انتشار: 1341 - دوره چاپ: 1

نایاب - کیفیت : درحد نو

مروری بر کتاب

به باور سامي مردمان باستاني اين آب و خاك، فرهنگ و هنر بسيار ارزنده‌اي داشته‌اند و با آن‌كه پيشامدها و دگرگوني‌هاي تاريخي و گردش روزگار بسياري از يودني‌هاي آن را از بين برده باز همان بخش‌ها و پاره‌هاي برجا مانده نمودار بارز و زيان‌دار آن فرهنگ شگرف است و از وجدان و مردانگي دور است كه ما از كوشش‌ها و فداكاري‌هاي نياكان خود بي‌خبر باشيم و سزاي كوششان را با نگهداري يادبودهايشان ادا نكنيم و وامي را كه از اين راه بر گردن ماست ادا نكنيم. 

فرهنگ و هنر ايران كهن بسيار بيش از آن‌چه امروز مدارك آن در دست است، بوده و آن‌چه كه محققان نوشته و گردآورده‌اند تكه‌هايي از آن شكست و بست‌هاست كه ناهمواري‌هاي زمان و زد و خوردها و جنگ‌ها و آشفتگي‌ها بدان وارد ساخته و هر تكه‌اش را به جايي پراكنده است. 

به همين دليل پژوهندگان اين راه با محدود بودن مدارك و مأخذ، با دشواري‌هاي فراواني براي ترسيم هيأت و تركيب و طرح اين ظرف زيبا و جالب تمدن هخامنشي كه دگرگوني‌ها و آشفتگي‌ها آن را خرد ساخته روبه‌رو بوده‌اند. 

علی سامی (زاده ۱۲۸۹ ش در شیراز - مرگ ۲۲ مرداد ۱۳۶۸) نویسنده، محقق و استاد دانشگاه، باستان‌شناس و رئیس مؤسسه باستان‌شناسی تخت جمشید بود. مرمت آرامگاه کورش بزرگ در سال ۱۳۵۰ ش به سرپرستی وی انجام شد. وی فرزند آقابزرگ از شاعران و نقاشان کازرونی استعلی سامی پس از تحصیل ابتدایی و متوسطه در سال ۱۳۰۸ ش به استخدام آموزش و پرورش درآمد و به عنوان دبیر تاریخ و جغرافیا در مدارس شیراز مشغول تدریس شد و پس از آن به مدیری مدرسه و تصدی دانشسرای مقدماتی ارتقا یافت.

پس از آن در رشته ادبیات و باستان‌شناسی و تاریخ مشغول تحقیق شد و در این رشته از دانشگاه آزاد آسیایی درجه دکتری افتخاری دریافت کرد، سپس وارد وزارت فرهنگ شد و از سال ۱۳۱۵ نیز به تعمیرات ابنیه تاریخی شیراز پرداخت.در همین زمان، آرامگاه حافظ ساخته شد و موزه پارس و آرامگاه خواجوی کرمانی و مسجد جامع عتیق مرمت شدند. سپس به ریاست بنگاه علمی و حفاری تخت جمشید و بعد به سِمت ریاست اداره باستان‌شناسی فارس منصوب شد.

هخامنشیان که نخست تنها پادشاهان بومی پارس و سپس انشان بودند با شکست مادها (۵۵۰ پ م) و تشکیل شاهنشاهی هخامنشی و سپس فتح کامل لیدیه و بابل ، تبدیل به بزرگ ترین شاهنشاهی شناخته شده جهان و نخستین تمدن محوری تاریخ شدند .
هنری لوکاس در تاریخ تمدن خود در مورد امپراطوری ایران هخامنشی می نویسد امپراطوری ایران ، دست کم از نظر وسعت ، بزرگترین کشوری بود که تا آن روزگار دیده شده بود . 
سامیها ، هیتی ها ، یونانیها و مصریها اتباع این امپراطوری بودند و اشراف ایرانی بر همه آنها حکومت می کردند . پادشاه بزرگ ایران در عین حال فرعون مصر و شاه بابل بود. ... ساتراپها که کارگزاران کارآمد هر ولایت بودند امپراطوری گسترده را به عنوان یک واحد کلی متحد نگاه می داشتند و در عین حال به هر ناحیه اعم از یونان ، آشور ، بابل ، فنیقیه و سرزمین های یهودی نشین بیشترین آزادی را در زبان ، دین و زندگی اقتصادی می دادند.
این ترکیب حکومت مرکزی با آزادی محلی و گوناگونی ، دستاورد چشمگیری بود ، که سایر امپراطوری ها می توانستند محاسن آن را اقتباس کنند

فهرست

تمدن هخامنشی
نژاد آریایی
زبان در زمان هخامنشی
تاریخ پیدایش خط در ایران و خط میخی پارسی
مراحل تحول خط و خطوط سایر کشورهای قدیم
کتیبه‌های هخامنشی
کوشش دو قرن دانشمندان اروپایی برای خواندن خط میخی پارسی
خط آرامی در حوزه شاهنشاهی هخامنشی
دانش هخامنشی
...
غلبه اسکندر بر ایران نتوانست ملیت و فرهنگ ایران را تحت الشعاع خود قرار دهد
فصل اول: تمدن ساسانی یا آخرین تجلی صنعت شرق باستان
فصل دوم: علوم و فرهنگ
فصل سوم: ادیان
فصل چهارم: پرستشگاهها و آتشکده‌ها
ملحقات
منابع و مآخذ