تاریخ ایران باستان نویسنده: میخائیل میخائولوویچ دیاکونوف

تاریخ ایران باستان

نویسنده: میخائیل میخائولوویچ دیاکونوف
مترجم: روحی ارباب
ناشر: بنگاه ترجمه و نشر کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 517
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1346 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ واجد فرمان ؛ بدون روکش

مروری بر کتاب 

مصور

در اين كتاب دياكونوف با اطلاعات وسيع و عميقي كه داشته تاريخ ايران باستان را از زمان تشكيل دولت هخامنشيان تا انقراض سلسله ساسانيان با ذكر شواهد و دلايل در دسترس طالبان قرار داده است.  نوشته هاي مولف غالبا مستند به مورخان نامي قديم و جديد است و مطالبي را كه ذكر مي كند حتي المقدور سعي دارد كه مستندات آن را نيز بيان نمايد.<p>  دوران ایران باستان دوران تشکیل دولت ماد تا پایان حکومت ساسانیان و حمله عرب به ایران است. (..۶ ق.م. تا ۶۵۲ م).

پیش از مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران، اقوامی با تمدن‌های متفاوت در ایران می‌زیستند. سرزمین کنونی ایران بخش بزرگی از یک واحد جغرافیایی بنام فلات ایران است، این واحد طبیعی با تنوع اقلیمی و زیستی خود دارای ویژگیهای بارزی است که در نتیجه آن وحدت فرهنگی ایران را سبب شده‌است، بی شک تمدن بشری مرهون نبوغ و خلاقیت مردمانی بوده‌است که سالیان دراز در این سرزمین زندگی کرده‌اند و در تعامل با جغرافیا و نظام طبیعی حاکم بر آن و در جریان روزگار، تاریخ فرهنگی وتمدن خود را آفریده‌اند.

اولین رفتارهای فرهنگی انسان در ایران با ساخت ابزارهای سنگی گوناگون در دوران پارینه سنگی آغاز شد، دوران پارینه سنگی شامل سه دوره کهن، میانی و نوین می‌شود، آثار بدست آمده از این دوران در ایران بیش‌تر از دوره پارینه سنگی نوین است که از کاوشگاه‌هایی چون کشف رود خراسان، لدیز سیستان، هومیان کوهدشت و دره هلیلان در ایلام، غار شکارچیان و غار دو اشکف در کرمانشاه و... بدست آمده‌اند. در این دوران آدمی افزون بر گردآوری خوراک و شکار بخشی از خوراک خود را ذخیره می‌کند، با گذر از دوران پارینه سنگی و فرا پارینه سنگی از حدود دوازده هزار سال پیش ساکنان خاور نزدیک از جمله ایران دوره فرهنگی و تمدنی نوسنگی، را آغاز می‌کنند.

دوران نوسنگی با اهلی کردن گیاهان و حیوانات و شکل گیری نهایی روستاها همراه بود و تا هزاره پنجم قبل از میلاد ادامه یافت. در دوران نوسنگی بشر با ساخت سفال، ایجاد فضاهای معماری و ارتقاء سطح صنعت خود، گامی دیگر در ترقی خود برداشت. یادگارهای دوره نوسنگی در ایران از محوطه‌هایی چون تپه سیلک در کاشان، رود اترک در قوچان،چشمه علی تهران، تپه حصار دامغان، تپه گیان نهاوند، تپه باکون فارس، شهرستان سراب، گودین تپه در کنگاور و گوران و گنج دره در کرمانشاه و شوش در خوزستان و... بدست آمده‌است. با گذر از دوران نوسنگی ایران همچون سرزمینهای اطراف خود در آسیای غربی وارد دورانی شد که تولید انبوه فلز، گذر از روستانشینی به شهرنشینی، استفاده از خط و نگارش و به کار بردن نشانه‌ها، گسترش بازرگانی، معماری، بهره‌مندی از تاریخ، ادبیات و هنر از ویژگی‌های آن دوران است.

طرح کتاب دردهه 1950 شکل گرفته است.بعدها دو تن از شرق شناسان هم زبان نویسنده کتاب،بر آن می شوند که اثر دیاکونوف را ،با پیوست بسیاری از مطالب تحقیقی دیگر که بی شک بر پرباری کتاب می افزود،منتشر سازند.دیاکونوف،تاریخ ایران رابا تکیه بر منابعی اصیل،که در فصل اول کتابش به طور مشروح درباره آن سخن گفته است،به نگارش در آورده است.

نویسنده چنین تصور می‌کرد که قبایل هند و ایرانی سابقاً در میانهٔ هزارهٔ سوم پیش از میلاد از قبایل هند و اروپایی جدا شده‌بودند و احتمالاً از آسیای میانه به‌وسیلهٔ درهٔ رودخانهٔ توجان-هری‌رود و از آن‌جا به قندهار به‌سمت هند و مشهد و نیشابور، به‌سمت ایران مهاجرت کردند. او همچنین احتمال وجود دولت کنفدراسیون منطقه‌ای در دورهٔ پیش از هخامنشیان در زرنگ را در نظر گرفته‌بود، جایی که زردشت در دربار ویشتاسب، دین زردشتی را عرضه کرده بود، نه پس از سدهٔ هفتم پیش از میلاد، در حالی که کنفدراسیون باختری حداکثر از سال ۶۵۰ پیش از میلاد تا ۵۴۰ پیش از میلاد وجود داشته‌بود.

در همکاری با برادرش میخائیل دیاکونوف و ولادیمیر لیوشیتس، او در رمزگشایی و بررسی بیش از دو هزار سفال‌نبشته که در حفاری‌های باستان‌شناسی نساء در ترکمنستان در سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۱ میلادی کشف شدند، همکاری داشت. همان‌طور که این پژوهشگران نشان داده‌اند، سفال‌نبشته‌های ذکرشده در بالا حاوی اسناد اقتصادی هستند که در دورهٔ پارتیان به خط دگرنگاشتی آرامی نوشته شده‌بودند. بعدها این متون توسط دیاکونوف و ولادیمیر لیوشیتس منتشر شدند که پس از آن توسط دیوید نیل مکنزی در مجموعهٔ کتیبه‌های ایرانی ویرایش شد.