کتاب دست دوم منشا خانواده، مالکیت خصوصی و دولت

منشا خانواده، مالکیت خصوصی و دولت رساله‌ای است از فریدریش انگلس به سال ۱۸۸۴. انگلس در این کتاب ماتریالیسم تاریخی را برای بررسی شکل‌گیری و تحولات خانواده و پدید آمدن دولت به کار می‌گیرد. کتاب تاقسمتی بر پایه یادداشت‌های کارل مارکس بر کتاب جامعه باستان اثر لویس مورگان نوشته شده‌است.

فصل‌های کتاب
فصل اول کتاب به دوران‌های ماقبل تاریخی فرهنگ می‌پردازد و دوره‌های توحش و بربریت را بررسی می‌کند.
فصل دوم کتاب به خانواده پرداخته و از بخش‌های خانواده همخون، خانواده پونالوائی، خانواده یارگیر، خانواده تک‌همسر تشکیل می‌شود.
فصل‌های سوم تا نهم کتاب به تیره ایروکوئی، تیره یونانی، پیدایش دولت آتن، تیره و دولت در روم، تیره در میان سلتی‌ها و ژرمن‌ها، تشکیل دولت میان ژرمن‌ها، بربریت و تمدن اختصاص دارند.
پیوست کتاب شامل یک مورد تازه کشف شده از ازدواج گروهی است.

ترجمه فارسی
ترجمه فارسی این کتاب در ایران ابتدا به صورت خلاصه کتاب توسط تقی ارانی در دهه ۱۳۱۰ و بعدها به طور کامل توسط دکتر خسرو پارسا انجام گرفته‌است. نکته جالب آن است که مدتها نام مترجم آن به اشتباه مسعود احمدزاده ذکر شده بود. چون این کتاب مدتها به صورت کتاب جلد سفید کپی می‌شد، صفحه اول نسخه اصلی که نام مترجم را داشت گم شده بود و صفحه دوم که مترجم، کتاب را به مسعود احمدزاده تقدیم کرده بود، ناشران را به این اشتباه انداخته بود.