فلسفه چیست اثر منوچهر بزرگمهر خوارزمی

پرسش فلسفه چیست یکی از مسایل فلسفی است که قدمت به بلندای خود تاریخ فلسفه دارد و کوشش های معطوف به پاسخ این پرسش از قرون متمادی، مخاطبان خود را کمتر قانع ساخته، به گونه ای که پاسخ واحد و قابل اجماعی میسر نشده و یا پاسخ های بسیاری مطرح گشته است.

به نظر می رسد ارایه تعریفی دقیق ازفلسفه به گونه ای که همه نحله های فلسفی را در بگیرد و یا مورد توافق قاطبه فلاسفه قرار گیرد، به دلایل متعدد اقدامی غیر ممکن است بنابراین تعاریفی که معمولا از فلسفه می شود از جنسی و فصلی بودن و تعاریف واقعی به سمت تعاریفی سوق پیدا کرده اند که تصویری از فلسفه است با اشاره به آنچه فیلسوفان، فلسفه دانسته اند، و یا تعریفی است که در فلسفه هر فیلسوف ارایه می شود.

نگارنده کتاب را با کلامی از غزالی شروع می‌کند که اختلاف حکما دلیل بر نادرستی اندیشه‌های آنان است: «اختلاف بین فلاسفه خود بهترین دلیل است بر اینکه نظر هیچ‌کدام در مسائل اصلی فلسفه قطعی و صحیح نبوده و به قول خیام هر کس فسانه‌ای گفته و در خواب شده‌است.»

او در این کتاب، شیوهٔ تجربی و علمی را بر شیوهٔ عقلی و نظری محض ترجیح می‌دهد و «نسبت به کلیه نظامات فلسفی که می‌خواهند کائنات را به قول هگل توجیه عقلی یا منطقی کنند و به حسن و قبح عقلی در اخلاق قائلند، به نظر شک و بدبینی» نگاه می‌کند.بزرگمهر همچنین در این کتاب فلسفه اسلامی را به باد انتقاد می‌گیرد.