از مهتابی به کوچه نویسنده: احمد شاملو ( جلد و صفحات ابخوردگی دارد)

مروری بر کتاب 

مجموعه مقالات احمد شاملو

برای نوشتن اين سلسله مقالات چيزهايی در دست دارم: موضوع‌ها ـ و يا به قول ديگر ـ دکومان‌هايی… چيزهايی که بتواند برای انديشيدن وسيله قرار گيرد… موضوع، هميشه «وسيله» است برای انديشيدن. در شعر و در نقاشی نيز چنين است هم‌چنان که در رقص و در موسيقی. قصدِ اصلی‌ من نيز از نوشتن اين مقالات تنها «انديشيدن» است نه اظهارنظر درباره‌ی موضوعاتی که پيش روی خود نهاده‌ام.

اما شما هم بد نيست بدانيد که «وسيله»های اين انديشيدن ـ که هنوز نمی‌دانم از کجا آغاز خواهد شد و به کجا خواهد انجاميد ـ سی و دو قطعه شعر است از نادرپور (ديوان « شعر انگور» او) و نزديک به بيست تابلو گوآش، رنگ ‌و روغن و آب‌رنگ ـ و هم‌چنين شانزده قطعه‌ی کنده‌کاری روی چوب، از آثار سيراک ملکونيان به ‌اضافه‌ی سی و چهار صفحه نوشته‌ی نادرپور ـ تحتِ عنوان « شعر نو يا شعر امروز» مقدمه‌ی ديوان جالبِ توجهِ اخيرش. اصراری ندارم که اين مقالات، مرتب و مُنَقَّح باشد، مطلبی در آن تکرار نشود، و از پاره‌يی عقايدِ خود به ‌خاطر آن که با عقايدِ دوستانم مطابقه نمی‌کند چشم بپوشم…

اين‌ها عقايدی‌ست که هنوز به درستی حلاجی نشده است، و لاجَرم درستی و نادرستی‌ آن معلوم نيست. پس به هرحال میتواند موردِ رد يا قبول کسانی قرار بگيرد. تحليل کوتاهی که در شماره‌ی پيش ـ درباره‌ی تابلو روی جلد ـ نوشتم، به اين نتيجه رسيد (يا نرسيد) که: رابطه‌ی ميان يک «اثر هنری» با «خالق آن اثر» محتمل است نظير رابطه‌ی ميان يک «پيغام» باشد با «واسطه»يی که آن پيغام را از جايی به جايی می‌رساند… هميشه اين امکان هست که «واسطه» از محتوی‌ «پيغام» چنان که بايد و شايد ـ يا تمام و کمال ـ آگاه نباشد. نيز گفتيم که: هرچه اين «ناآگاهی» بيشتر بود، «سلامتِ اثر» بيشتر است...

از مهتابی
به کوچه تاریک
خم می شوم
وبه جای همه نومیدان !
می گریم ،
آه
من
حرام شده ام !
با این همه - ای قلب در به در ! -
از یاد مبر
که ما
- من و تو -
عشق را رعایت کرده ایم،
از یاد مبر
که ما
- من و تو -
انسان را
رعایت کرده ایم،
خود اگر شاهکار خدا بود !
یا نبود ...

فهرست

سایه کدام عمر
داستان ، جباری قهار
ریشه ها تلخند
فی الواقع دست و راست ...
درباره حافظ فرزاد
خلق الله
کفن بگردن و شمشیر در دست
کاریکاتور بزرگ
مفهوم پوچی
پیوستن به کپی رایت
مرده در زنجیر
نعل وارونه نزدن
خاش تابوی برهوت
در باب نقطه گذاری
و...