
کتاب دستدوم | تمرین مُدارا (بیست مقاله در بازخوانی فرهنگ) نویسنده: محمد مختاری
نویسنده: محمد مختاری
ناشر: ویستار
سال چاپ: ۱۳۷۷
تعداد صفحات: حدود ۳۸۳
قطع: رقعی
جلد: شومیز
وضعیت نسخه: بسیار تمیز، بدون هیچگونه نوشتگی
ردهٔ موضوعی: نقد فرهنگی، اندیشهٔ معاصر، جامعهشناسی فرهنگ ایران
🔹 مقدمهٔ کلی
کتاب تمرین مُدارا شامل بیست مقاله از محمد مختاری، شاعر و اندیشمند برجستهٔ معاصر است که در فاصلهٔ سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵ نوشته شدهاند. این مقالات بازخوانی دوبارهٔ مفهوم فرهنگ، نهادهای آن، و ریشههای تاریخی رفتار اجتماعی در ایراناند. مختاری در این مجموعه به شکلی پژوهشی و نقادانه نسبت میان «قدرت» و «فرهنگ»، و تأثیر سلطهٔ سیاسی بر اندیشهٔ ایرانی را بررسی میکند.
🔹 درونمایه و ساختار کتاب
کتاب از دو بخش عمده تشکیل شده است:
- گروه نخست مقالات: بازخوانی تاریخی–فلسفی از ساختار فرهنگ ایران، نقد سنتهای منزلتی، و چگونگی شکلگیری ذهنیت تبعی.
- گروه دوم مقالات: بررسی موقعیت کنونی فرهنگ در ایران معاصر، نسبت فرهنگ با آزادی، و لزوم برقراری گفتوگو و مدارای اجتماعی.
مختاری بر این باور است که «فرهنگِ مُدارا» تنها از طریق بازشناسی ریشههای استبداد در اندیشهٔ ما پدید میآید؛ و آنچه باید تمرین شود، روشِ اندیشیدن آزاد است نه صرفاً زیستِ بهظاهر متساهل.
مجموعة مقالات، به مباحثی چون خودآگاهی فرهنگی، نهادهای تولید معنا، نقش روشنفکران، و خطر حذف تفکر انتقادی در سیاستگذاری ملی میپردازد.