
کتاب دستدوم | ورجاوند بنیاد نویسنده: احمد کسروی
کتاب دستدوم | ورجاوند بنیاد
نویسنده: احمد کسروی
ناشر: فرخی
سال انتشار: ۱۳۴۸ – چاپ پنجم
تعداد صفحات: ۲۳۳
قطع و جلد: رقعی، گالینگور سلفون
زبان: فارسی
وضعیت: کمیاب – دستدوم تمیز
🧭 دربارهی کتاب
«ورجاوند بنیاد» را میتوان خلاصهٔ نهایی اندیشهی احمد کسروی دانست؛ کتابی که خودِ او وعده کرده بود آخرین و جامعترین نوشتهاش دربارهی «جهان و زندگانی» باشد.
در این اثر، کسروی از مرز نقد دینی و اجتماعی فراتر میرود و کوشیده طرحی جایگزین از خرد و ایمان و سامان زندگی انسان ارائه دهد؛ چیزی که آن را «بنیاد ورجاوند» مینامد — به معنی بنیانی پاک، راستین و پایداریبخش.
📖 ساختار و درونمایه
کتاب شامل سه بخش است:
- دربارهی جهان و آدمی – از هستی و آفرینش تا استقلال خرد و سرشت انسانهای یکریشه.
- دربارهی دین – راهِ خرد در شناخت دین، پرستش خدای یکتا، و کوشش برای دینداری آگاهانه.
- دربارهی زندگانی تودهای – در باب کشور، کار، بازار، مالکیت، آموزش، بهداشت، و عدالت اجتماعی.
هر بند به گونهای نوشته شده که بتواند چون آموزه یا «گویاک» مستقل، آیینی تازه برای زیست خردمندانه بسازد.
⚡ جایگاه و اهمیت
کسروی در این متن از «پاکدینی» سخن میگوید؛ دینی عقلانی و فارغ از خرافه که با کار، راستی، و دانش درآمیخته است.
او با واژگان خودساخته و نثر فشرده و پرشورش، نوعی فلسفهٔ ملی و بومی ایرانی پیش مینهد.
از دید پژوهشگران، این کتاب حلقهٔ پیوند میان نوشتههای دینی و اجتماعی او (نظیر «در پیرامون اسلام»، «آیین») است و چکیدهی همهی کوششهای فکری او محسوب میشود.
📚 ویژگی نسخه
چاپ پنجم، انتشارات فرخی (۱۳۴۸)، با کیفیت مطلوب و جلد سلفون اصلی. نسخه دستدوم اما بسیار تمیز و سالم، کمیاب در بازار کتابهای فکری و تاریخی معاصر.