
کتاب دستدوم | آزادی و قدرت و قانون
کتاب «آزادی و قدرت و قانون» مجموعهای از مقالات نظری و پژوهشیِ فرانتس نویمان است که پس از مرگش به کوشش هربرت مارکوزه منتشر شد. نویمان، نظریهپرداز مارکسیست و عضو برجستهٔ مکتب فرانکفورت، در این نوشتهها نسبت میان قدرت، قانون و آزادی انسان در دولت مدرن را میکاود و نشان میدهد که چگونه اضطراب جمعی، بوروکراسی و سرمایهداریِ انحصاری میتوانند حتی در درون نظامهای دموکراتیک به شکلهای پنهان اقتدارگرایی نو منتهی شوند.
مارکوزه در مقدمهاش، نویمان را اندیشمندی میداند که سیاست را نه «فنی برای حکومت»، بلکه رشتهای اخلاقی برای رهایی انسان از سلطه میفهمد.
تحلیل او از خطرات تمرکز قدرت و ازهمگسست دموکراسی، بعدها مبنای نظری برای فهم «دولت اقتدارگرا» در قرن بیستم شد.
مترجم فارسی، دکتر عزتالله فولادوند، با نثری دقیق و شفاف این مجموعه را در دسترس خوانندهٔ ایرانی قرار داده و در مقدمهٔ خود جایگاه نویمان را در میان متفکرانِ حلقه فرانکفورت (آدورنو، مارکوزه، هورکهایمر) ترسیم کرده است.
👤 دربارهٔ نویسنده
فرانتس لئوپولد نویمان (Franz L. Neumann)، زادهٔ ۱۹۰۰ در برلین، از نظریهپردازان برجستهٔ مکتب فرانکفورت و شاگرد ماکس وبر است. آثار او پلی میان نظریهٔ مارکسیستی و تحلیلهای مدرن علوم سیاسی بهشمار میآیند.
پس از مهاجرت از آلمان نازی، او در آمریکا استاد علوم سیاسی در دانشگاه کلمبیا شد و در تأسیس دانشگاه آزاد برلین نقشی کلیدی داشت. اثر معروفش Behemoth: The Structure and Practice of National Socialism (۱۹۴۲) از بنیادیترین تحلیلها دربارهٔ فاشیسم است.
نویمان در سال ۱۹۵۴ بر اثر سانحهای درگذشت، اما اندیشههایش، بهویژه دربارهٔ دیکتاتوری مدرن و بحران دموکراسی، همچنان الهامبخش پژوهشگران سیاسی و اجتماعی است.